Fiat para birimi nedir? Fiat parası: örnekler

2024 Yazar: Howard Calhoun | [email protected]. Son düzenleme: 2023-12-17 10:43

Mal değişimi, işbölümünün ortaya çıktığı Taş Devri'nde vardı. Medeniyet geliştikçe, para sistemi değişti. İnsanlar altın, gümüş ve diğer metallerden madeni paralar bastı. Fakat bu kaynaklar sınırlıdır. Savaşlar ve diğer büyük ölçekli krizler, para birimini büyük ölçüde değer kaybetti. Değerli metallerden yapılmış madeni paraların yerini almak için banknotlar ortaya çıktı. Serbest bırakılmaları devlet kaynakları ile sağlandığı sürece hiçbir sorun yoktu. Nominal değer gerçek değerden farklı olmaya başladığında ortaya çıktılar. Bu paraya ayrı bir isim bile verildi - fiat para birimleri. Bu nedir?

Olay tarihi

Devlet, vatandaşların özgürlüğünü kısıtlama hakkına sahiptir. Özellikle, yerleşimler için belirli bir para biriminin kullanılması. Devlet, para birimini altın veya gümüş ile destekten yoksun bırakma yetkisine sahiptir. Böyle bir karar çok sayıda risk taşır. Ama kabul edilirse para meta olmaktan çıkar ve fiat olur.

Antik Yunan düşünürü Plato, böyle bir para birimi kullanma fikrini ilk öneren kişiydi. Vatandaşların altını bir ödeme birimi olarak saklamaması gerektiğine inanıyordu. Kullanımı devletin belirli bir bölgesiyle sınırlı olacak kendi para biriminizi oluşturmak daha iyidir.

Birçok ülke itibari para fikrini uygulamaya çalıştı. İlki Roma imparatoru Diocletian'dı. O zaman, ülkedeki enflasyon seviyesi büyük ölçüde arttı ve birçok kalpazan ortaya çıktı. İmparator, yalnızca Roma'da basılan solidus'un kullanılmasını emretti. Ayrıca, mallar için tek tip fiyatlar belirlendi. İmparatorluğun her yerinde faaliyet gösterdiler. Emrin infazı cellatlar tarafından izlendi. Kanunları çiğnemeye cüret eden her tüccarı derhal idam ettiler. İmparator, para birimini ihmal etmenin tehlikesini anladığı için çok zor bir karar verdi. Ona hiçbir şey sağlanmadı. "Güven üzerine para" kavramının geldiği yer burasıdır. Ancak bu kadar sert önlemler bile durumu değiştiremedi. Yasa yakında yürürlükten kaldırıldı.

İkinci deneme

Yalnızca Çin'de bu fikir gerçekten işe yaradı. 8. yüzyılda Tang Hanedanlığı döneminde fiat para basıldı. Bu önlemler enflasyonu önlemek için alındı. Ancak deney başarısız oldu - tüccarlar altınla uğraşmayı tercih etti. 10. yüzyıla gelindiğinde devlet, tamamen hükümet tarafından garanti edilen madeni paralar basıyordu.

Birinci Dünya Savaşı'nın başlangıcında, hemen hemen her eyalet güvenli para birimi kullanıyordu. Ancak yüksek savaş maliyetleri, fiat paranın yaygın olarak ortaya çıkmasına neden oldu. Durumu normalleştirmek için Betton Woods Anlaşması kabul edildi. Bu belgeye göre, bir dolar onsun 1/35'ine eşitti. Diğer tüm para birimleri ABD para birimine sabitlendi. Bu sistem 13 Şubat 1973'e kadar sürdü. Dolar döviz kuru o zaman 1/42.2 idi. Sözleşme feshedildi.

Fiat para - nedir bu?

Latincede "fiat" kelimesi kararname, kararname anlamına gelir. Gerçek çeviri: "Öyle olsun." Fiat parası, hükümetin tek yasal ödeme aracı olarak konumlandırdığı para birimidir. İçsel değerleri ya çok küçüktür ya da yoktur. Şu anda, ABD doları da dahil olmak üzere çoğu kağıt para fiattır. Değeri devlet otoritesi tarafından garanti edilmektedir. Fiat para birimi altına sabitlenmez. Ona hiçbir şey sağlanmıyor.

İtibari para ile emtia parası arasındaki temel fark, ikincisinin ücretsiz dönüştürülmesidir. Hükümet, sahip olduğu kaynaklardan daha güvenli para basamaz. Yani, dünya ekonomisindeki herhangi bir genişleme, insanlığın sahip olduğu altın rezervlerinin miktarı ile sınırlıdır.

Özellikler

Fiat para birimi itibari paradır. Hükümet, özel bir kararname ile belirli bir para birimini tek ödeme aracı olarak ilan eder. Böyle bir para biriminin nominal ve gerçek değeri arasındaki fark, itibari para birimidir. Kurs çoğunlukla vatandaşlara karşı belirlenir. Para birimlerinin adlandırılması hakkında birçok hikaye var. Ancak hükümetin her faturaya bir sıfır ekleyerek gönüllü enflasyonu kabul ettiğine dair bir örnek yok.

Son zamanlarda, giderek daha fazla eyalet güvenli parayı kullanmayı reddediyor. Fiat'a geçiş yapıyorlar. Bunun nedeni, devletin para birimi konusunda pratikte hiçbir sınırı olmamasıdır. Böyle bir çözüm iyileştirirhükümette risk. Fiat para birimleri ekonomideki dalgalanmalara karşı kararsız.

Alternatif

Altın standardına dönüş söz konusu değil. Böyle bir karar iki ana tehlike taşır:

1. Bazı ekonomistler altının "yapay para birimi" olarak da adlandırılabileceğine inanıyor. Değeri dönüştürülür.

2. Er ya da geç, ancak altın fiyatlarındaki artış yeni bir "balon" oluşturur. Ve sonra hiç kimse alıntıları kontrol edemez. Devlet itibari paranın arkasında. Altının arkasında kimse olmayacak.

Fiat para biriminin çok fazla değeri var. Hükümet kararnameleri temelinde oluşturulur. Bu aynı zamanda ana zorluğa da neden olur - düşük yönetim seviyesi. Devlet düzeyindeki herhangi bir hata ile yapay para birimi çok savunmasız hale gelir. Bu, son uluslararası mali krizin nedenlerinden biridir. Bu durumun doğal bir sonucu da yatırımcıların altına olan ilgisinin artmasıdır. Bu değerli metalin fiyatları birkaç yıldır yükseliyor. Rusya'da bankalar uygun mevduatlar sunar. Bu arada, zorunlu sigorta sistemine girmiyorlar. Ama hala isteyen çok kişi var.

"Hava kabarcıklarının" geleceği

Eski Mısır döneminde, ölü firavunlar yeniden inşa edilen mezarlıklarda altınla birlikte gömülürdü. İnsanlar servetlerinin sonsuza kadar tadını çıkaracaklarına inanıyorlardı. Bu fikir işe yaradı. Hırsızlar ya da vergi makamları bin yıldır altınlarına dokunmadı. Ama o zaman gerçek paraydı. Bugün birçok ülkenin hükümetleriülkeler sürekli kağıt para ile deneyler yapıyorlar. Fiat para birimi, deneylerinin sonucudur.

Kağıt faturaların hızlı büyümesi tehlikeli baloncuklar yarattı. Neredeyse aynı anda her büyük finansal varlık sınıfında tüm zamanların en yüksek seviyelerini belirlediler. Bu soruna bir çözüm bulunamıyor. Merkez Bankası para basarak enflasyon yaratır. Vermeyi reddetme durumunda ise tam tersi bir durum ortaya çıkacaktır. Ve finansal piyasalar paniğe kapılırken fazladan bir söz söylemekte fayda var. Avrupa zaten negatif faiz oranları görüyor. Merkez bankaları, yetersiz sermayelendirilmiş bankacılık sistemlerine olan güveni mümkün olduğunca çabuk yeniden sağlamaya çalışıyor. Ve iyi gelişmiş piyasalar kendi finansal yapılarını oluşturmak isterler.

Finansal sistemler, para birimleri ve ticaret yöntemleri zaten birçok kez değişti. Bu işlem tekrar tekrar edilir. Bugün dolar ve ABD Merkez Bankası, küresel finansal sistemin ana unsurlarıdır. Ancak birçoğu, “risksiz” tahvillerin güvenliği konusundaki borçlarını sürekli olarak artırmayı başaran devletin kurallarına sürekli uymaktan bıktı. Yakında dolar önemini kaybedecek ve yeni bir finansal sistem ortaya çıkacak. Zaten bugün bankalara olan ihtiyacı ortadan kaldıran teknolojiler var: kripto para birimleri, ticaret platformları. Günümüzde para arzının çoğunun dijital ortamda saklandığına inanılmaktadır. Banka hesabınız dahil.

Doların yerine Yuan

Çin rezervlerinin bir kısmını altına dönüştürürse, ülkenin para birimi uluslararası finans sisteminde birdenbire büyük önem kazanacaktır. Tabii ki, Amerika Birleşik Devletleri'ni en pahalı metal rezervlerinde (2014 baharında 328 milyar) dünyanın lider konumundan çıkarma girişimi çok riskli. Ama bir hatanın bedeli kaybedilen kârdır.

Çoğu ülke yapay parayı ve dalgalı döviz kurlarını tercih eder. Ancak altının özel özellikleri vardır. İki bin yıldan fazla bir süredir dünyadaki ana ödeme aracı olmuştur. Üçüncü şahıs kredi garantilerine ihtiyaç yoktu. Tahviller için altın makbuzlarla ödeme yapıldığında kimsenin gereksiz sorusu yoktu. Devlet kredi garantileri sayesinde artık yapay para kabul ediliyor. Kriz durumlarında evrensel ödeme araçlarıyla rekabet edemezler.

Dolar, euro veya diğer fiat para birimleri her yerde kabul edilseydi, Merkez Bankası değerli metalleri saklamazdı. Ama yapıyorlar. "Emri üzerine para" tam teşekküllü bir eşdeğer olmadı. Uluslararası Para Fonu'na katılan üç düzine ülkeden sadece dördünün altın rezervi yok. 1 Ocak 2014 için küçük istatistikler:

- gelişmiş ülkelerin Merkez Bankası bilançosundaki altının maliyeti - 762 milyar dolar;

- Rezervdeki payları %10,3.

Envanteri az altmanız gerekiyor

İngiliz ekonomist John Keynes, altına "hırsızlık kalıntısı" diyor çünkü bu varlığın getirisi, depolama maliyeti dikkate alındığında negatif. O zaman neden dünyanın dört bir yanındaki Merkez Bankaları bunu topluyor?

Politikacılar defalarca altın rezervlerinin bir kısmını satmayı teklif ettiler. 1976'da bu fikir ABD Hazine Bakanı William tarafından sunuldu. Simon ve Fed Başkanı Arturt Byrne, Başkan Gerald Ford'a. 275 milyon ons altın satmayı ve gelirleri karlı varlıklara yatırmayı teklif ettiler. Fikirlerini, bu metalin büyük parasal değerini kaybetmesiyle motive ettiler. Ama Burns ile hiçbir zaman ortak bir dil bulamadılar.

Bugün işler nasıl

Daha sonra, bu konu Big Ten Merkez Bankası başkanlarının toplantısında defalarca tartışıldı. Altın ve döviz rezervlerini az altmaya çalıştılar, ancak toplu alıntıların fiyatı büyük ölçüde az altacağını anladılar. Bu nedenle kimin, ne zaman ve ne kadar satılacağı konusunda anlaştık. Ancak Pekin'in altın hakkında ideolojik bir görüşü yoktu. 2002 yılına kadar stokları 13 milyon ons idi. Bir yılda %45 artırdılar. 7 yıl sonra 34 milyona ulaştılar.2014 başında Çin, altın ve döviz rezervleri açısından Amerika Birleşik Devletleri'nin (261 milyon), Almanya'nın (109 milyon) ardından dünyada beşinci sırada yer aldı., İtalya (79 milyon) ve Fransa (87 milyon)

Fiat para: modern dünyadan örnekler

Pratik olarak hiçbir devlet ulusal zenginlikle desteklenen bir meseleyi yürütmez. Bu nedenle dolar, euro, Rus rublesi ve diğer para birimleri yapay olarak sınıflandırılabilir. Ancak kağıda ek olarak elektronik fiat para birimleri de var. Bu nedir?

Yapay dijital para, devlet para birimlerinden biri ile ifade edilir. Hükümet kanunen vatandaşları ödeme için onları kabul etmeye zorlar. İhraç, geri ödeme ve dolaşım, ulusal mevzuat kurallarına göre gerçekleşir. Elektronik fiat olmayan para birimi, devlet dışı ödeme sistemlerinin değerini ifade eder. İkincisi, cirosunu ve itfasını kontrol eder.

Her iki tür de iki gruba ayrılır. Ağ para birimi - donanım bazında aktarılan elektronik para. Örnekler: PayPal, M-Pesa (Afrika ödeme sistemi). İkinci grup, SIM kartlara dayalı sistemlerdir. Örnekler: Visa cash, Mondex, Chicknip. Ancak Rusya'da popüler olan Webmoney, QIWI, RBK Money, EasyPay fiat olmayan ödeme sistemleridir. Tıpkı Yandex. Money gibi. Her iki grup da kendi aralarında elektronik para alışverişi yapıyor.

CV

Hükümet özel bir kararname ile eyaletteki yerleşimler için hangi para biriminin kullanılacağını belirler. Serbest bırakılması milli servetle sağlandığı sürece meta olarak adlandırılır. Gerçek ve nominal değer arasında bir fark olduğu anda yapay para ortaya çıkar. Fiat para birimleri devlet garantisi altında verilir. Finansal krizlere karşı dirençli değildirler ve ekonomiye ciddi şekilde zarar verebilirler.